شب یلدا با دورهمی‌های خانواده و اقوام و تناول انواع تنقلات و خوراکی‌ها نمود پیدا کرده است، میوه‌هایی مانند انار و هندوانه که در فرهنگ عامه معنی و نماد حاص دارد.
در میان خانوارهای آذربایجان‌غربی به خصوص اهالی ارومیه، حلوای سنتی این شهر، یک پای ثابت و همیشگی سفره شب یلدا است، تمایل به خرید این خوراکی آیینی در حدی بوده که دو یا سه روز منتهی به شب چله، پرفروشترین ایام حلواپزی‌های شهر است و در برخی جاها مردم ساعت‌ها برای آن به صف می‌ایستند، باید گفت که نقل و حلوا، شناخته‌شده‌ترین سوغات ارومیه است که شهرت کشوری دارد.
کارگاه‌های زیادی در سطح شهر وجود دارند که در طول سال به فرآوری و تولید آن می پردازند و محصول خود را هم در بخش فروشگاهی به شهروندان و مسافران عرضه می‌دارند و هم به سایر نقاط کشور صادر می‌کنند. حلواپزی بیشتر در نیمه دوم سال متداول است چراکه به دلیل خاصیت گرمازایی مصرف آن برای فصل سرد سال مناسب‌تر است.
مواد اصلی این سوغات و خوراک سنتی، شیره انگور، مغز و پودر گردو و هویج است که این مواد نیز از باغات معروف شهر تامین می‌شود، ترکیبات طبیعی و مغذی این حلوا به همراه طعم خوشمزه و کم‌نظیر آن، طرفداران بسیار زیادی دارد و گرمابخش محفل خانواده‌ها مخصوصا در شب شروع فصل سوز و سرما به شمار میرود.
رسم نکوداشت شب یلدا، آرام‌ترین رسم ملی است که در آن نه از ترقه‌بازی و آتش‌بازی چهارشنبه سوری و تحویل سال نو خبری است و نه از شلوغی طبیعت در سیزده‌بدر، بلکه مرکز ثقل آن، کانون خانواده است؛ خانواده‌ای که در عصرپساصنعتی و تنکنولوژیک که کوچکتر شده و حداقل در این شب می‌تواند کالبد ایده‌آل خود را ببیند.
یلدا فرصتی است که اعضای خانواده برای ساعاتی از شبکه‌های مجازی خارج شده و کانون حقیقی خانواده و اقوام را با گفت‌وگوی صمیمانه، بازسازی و حس کنند.
قطعا این شب‌نشینی و دورهمی همراه است با تناول انواع خوراکی‌ها و میوه‌ها از جمله انار و هندوانه که هرکدام بر اساس فرهنگ دیرین مردم این کهن‌سرزمین، نمادی از زایش و جریان زندگی و کشت و کال است و مصرف آن در این شب، برای سال پیش رو پربرکت و فایده است.
شاید بتوان گفت که مصرف انار و هندوانه در این شب سال در بین خانواده‌های ایرانی در بالاترین حد خود قرار دارد مخصوصا هنوانه که هرچند فصل برداشت و مصرف آن در تابستان است ولی اکثر مردم سعی می‌کنند آن را به عنوان یکی از سنبل‌های شب چله، خریداری و مصرف کنند ولی باید گفت که در شهرستان ارومیه، حلوای سنتی این شهر اصلی‌ترین خوردنی برای شب چله به حساب می‌آید.
* گزارش از عیسی عزیزنژاد، پژوهشگر مردم‌شناسی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان‌غربی
انتهای پیام/
